Nội tiết tố (hay hormone) được sản xuất bởi các tuyến nội tiết, đóng vai trò quan trọng trong điều hòa những chức năng của cơ thể. Các hormone này giúp kiểm soát nhiều hoạt động như:
- Quá trình trao đổi chất, chuyển hóa, tăng trưởng và phát triển cơ thể.
- Nhịp tim, thân nhiệt và chu kỳ giấc ngủ.
- Tâm trạng, cảm xúc và mức độ căng thẳng.
- Chu kỳ sinh sản và chức năng sinh dục.
Rối loạn nội tiết tố nữ xảy ra khi nồng độ hormone tăng lên hoặc giảm đi quá mức so với bình thường. Khi đó, những chức năng sinh lý của cơ thể cũng bị ảnh hưởng không ít.
Nguyên nhân rối loạn nội tiết tố nữ
Đa phần các chị em phụ nữ đều gặp tình trạng rối loạn nội tiết tố tại một thời điểm nhất định. Do vậy, việc hiểu đúng về nguyên nhân gây bệnh có thể hỗ trợ rất nhiều cho quá trình điều trị rối loạn nội tiết tố nữ. Theo các bác sĩ, nguyên nhân chủ yếu phá vỡ sự cân bằng của các hormone là do bất thường ở tuyến giáp, chế độ ăn uống, sinh hoạt và sử dụng thuốc tránh thai.
Bất thường ở tuyến giáp
Tuyến giáp hoạt động quá mức hoặc bị suy giảm chức năng đều khiến các hormone bị rối loạn. Tác nhân dẫn đến vấn đề này là do các bệnh miễn dịch, khối u hay sử dụng thuốc chưa hợp lý.
Tâm lý căng thẳng
Trạng thái căng thẳng làm cơ thể tiết ra lượng lớn cortisol. Tình trạng stress kéo dài có thể tác động đến nồng độ hormone.
Rối loạn ăn uống
Vấn đề rối loạn ăn uống không chỉ khiến cơ thể sản xuất ít hormone estrogen mà còn làm giảm mật độ khoáng trong xương. Đây cũng là khởi đầu của nhiều hệ quả nguy hiểm khác.
Sử dụng thuốc tránh thai
Một số loại thuốc tránh thai có chứa hàm lượng cao hormone nên thường khiến người dùng bị rối loạn nội tiết tố. Sau khi ngưng dùng thuốc, nồng độ hormone tự nhiên của phụ nữ cũng tạm thời bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, bạn sẽ nhanh chóng lấy lại được trạng thái bình thường sau một thời gian.
Các dấu hiệu nhận biết
- Trước hoặc trong thời kỳ kinh nguyệt.
- Trong giai đoạn mang thai và cho con bú.
- Giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh.
Nồng độ hormone bị mất cân bằng sẽ kéo theo nhiều biểu hiện sau:
- Nổi nhiều mụn khi gần đến kỳ.
- Chu kỳ kinh nguyệt không đều, có thể bị tắt kinh.
- Thường xuyên đau đầu do lượng estrogen quá thấp.
- Khó ngủ sâu, dễ bị đột ngột thức giấc do thiếu hụt progesterone. Đây là hormone mang đến cảm giác thoải mái và giúp duy trì giấc ngủ ổn định.
- Đổ nhiều mồ hôi, nhạy cảm với thời tiết nóng hoặc lạnh.
- Dễ cảm thấy mệt mỏi, luôn thiếu năng lượng, tâm lý thất thường.
- Sụt hoặc tăng cân không rõ nguyên nhân.
- Bị khó chịu ở dạ dày do nồng độ estrogen cao ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột.
- Giảm khả năng tập trung và ham muốn tình dục.
Các chị em ở những thời điểm sau nên chú ý nhiều hơn đến sức khỏe của mình để kịp thời nhận ra những dấu hiệu bất thường. Nữ giới sẽ ít gặp phải các biến chứng hơn nếu được chẩn đoán và điều trị rối loạn nội tiết tố nữ sớm.
Trước khi điều trị rối loạn nội tiết tố nữ, các bác sĩ thường thăm khám lâm sàng cũng như thực hiện các xét nghiệm để có được kết quả chính xác. Do đó, bạn nên ghi nhớ những triệu chứng cũng như thời gian xuất hiện để hỗ trợ bác sĩ.
Hiện nay, phương pháp được nhiều bác sĩ lựa chọn là dùng thuốc.
Điều trị rối loạn nội tiết tố nữ bằng thuốc
Liệu pháp estrogen
Đây là liệu pháp được áp dụng với những trường hợp bị khô nóng hoặc khó chịu vì các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh. Bác sĩ sẽ kê viên hoặc gel bôi chứa estrogen ở liều thấp.
Estrogen đường âm đạo
Nếu phái nữ bị khô rát âm đạo hoặc đau khi quan hệ tình dục, bác sĩ sẽ cân nhắc sử dụng estrogen ở dạng kem bôi hoặc vòng nhẫn. Phương pháp này giúp làm giảm nguy cơ tác dụng phụ do estrogen không trực tiếp đi vào máu.
Sử dụng thuốc tránh thai
Tuy một số loại thuốc tránh thai có thể làm mất cân bằng hormone, song thuốc vẫn có tác dụng điều trị rối loạn nội tiết tố nữ. Thuốc tránh thai có sẵn ở dạng viên, dạng dán hoặc vòng nhẫn. Ngoài ra, thuốc còn giúp giảm mụn và lượng lông thừa ở mặt và những vùng khác.
Thuốc kháng androgen
Androgen là hormone có ở cả nam và nữ. Phái đẹp có thể lựa chọn thuốc kháng androgen để làm giảm các triệu chứng như:
- Rụng tóc.
- Lông thừa ở mặt.
- Mụn.
Liệu pháp hormone thyroid
Tuyến giáp hoạt động bất thường là một trong những nguyên nhân phá vỡ sự cân bằng của hormone. Do đó, dùng liệu pháp hormone thyroid để điều chỉnh nồng độ nội tiết tố là cách để điều trị rối loạn nội tiết tố nữ.
Điều trị rối loạn nội tiết tố bằng cách thay đổi lối sống
Ngoài dùng thuốc, tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ có thể được khắc phục bằng cách thay đổi lối sống. Các chuyên gia y tế đưa ra những lời khuyên như sau:
- Giảm cân: giảm 10% cân nặng giúp điều hòa chu kì kinh nguyệt và giảm nguy cơ vô sinh ở phụ nữ bị rối loạn nội tiết tố.
- Duy trì chế độ ăn khoa học, lành mạnh và đầy đủ chất dinh dưỡng.
- Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ.
- Dọn lông thừa ở mặt hoặc vùng kín. Bạn có thể sử dụng kem để cạo hoặc dùng laser.
- Hạn chế sử dụng hóa chất, mỹ phẩm có thành phần dễ gây kích ứng hoặc độc hại.
- Tập thể dục đều đặn và giữ trạng thái tinh thần thoải mái.
Dấu hiệu rối loạn nội tiết tố nữ không quá khó nhận biết nhưng thường bị các chị em bỏ qua. Tuy tình trạng này không quá nguy hiểm nhưng lại ảnh hưởng khá nhiều đến tâm lý của phái nữ. Do đó, chị em phụ nữ hãy chú ý nhiều hơn đến sức khỏe của mình. Nếu có những dấu hiệu bất thường, bạn hãy đến phòng khám để được điều trị rối loạn nội tiết tố nữ càng sớm càng tốt.